ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

                                     Λαογραφικό Μουσείο 3ου Γυμνασίου Καματερού

 

     Η ιδέα για ένα σύγχρονο Σχολικό Λαογραφικό Μουσείο ξεκίνησε από κάποιο μάθημα στη Ν. Γλώσσα της Β? Γυμνασίου που έδωσε κίνητρο στα παιδιά να ερευνήσουν για την Ιστορία του τόπου τους και να φέρουν στο σχολείο οτιδήποτε θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο παρατήρησης από τους συμμαθητές τους (αντικείμενα λαογραφικού ενδιαφέροντος, φωτογραφίες κ. α.). Στη συνέχεια συνειδητοποίησα ότι ήμουν ήδη άτυπος συλλέκτης τέτοιων αντικειμένων, καθώς το σπίτι στο οποίο κατοικώ αποτελούσε παλαιό κτήμα της περιοχής, μέσα στο οποίο βρήκαμε και αποθηκεύσαμε αρκετά αξιόλογα αντικείμενα. Έτσι γεννήθηκε μέσα μου η ιδέα της συλλογής αντικειμένων στο χώρο του σχολείου από τα παιδιά με αφετηρία τα αντικείμενα που θα πρόσφερα πρώτος εγώ.

 

     Η προσκόμιση αντικειμένων από τα παιδιά τελικά αποδείχθηκε προβληματική, αλλά για μένα άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς ξέθαβα από τις αποθήκες αρκετά αξιόλογα αντικείμενα. Μπροστά στο ενδιαφέρον που θα αποκτούσαν για τα παιδικά μάτια τα αντικείμενα αυτά, δε σκέφτηκα ούτε στιγμή ότι θα μπορούσα πλέον να τα αποθηκεύω στο σπίτι.  Έτσι ανακάλυψα ότι είχα τελικά μια συλλογή αρκετά πλούσια: από είδη κουζίνας μέχρι σχολικά βιβλία και τετράδια, ακόμα και ρούχα, όπως σχολικές ποδιές και μωρουδιακά. Όλα για μένα αποκτούσαν ενδιαφέρον, αρκεί να τοποθετούνταν με κατάλληλο τρόπο.

 

     Έτσι ωρίμασε σταδιακά η ιδέα της δημιουργίας ενός Θεματικού Λαογραφικού Μουσείου στο σχολείο με στόχο να αναπαραστήσει όψεις μιας παλιότερης εποχής που οι μαθητές αγνοούν. Τέτοιες όψεις είναι οι χώροι και τα αντικείμενα μιας παλιότερης κατοικίας (κουζίνα, μπάνιο σαλόνι, χώροι για πλύσιμο ρούχων, ράψιμο, πλέξιμο κ.α.), στοιχεία από την επαγγελματική δραστηριότητα της περιοχής (όργωμα, εξόρυξη πέτρας-νταμάρια, εργαλεία πεταλώματος αλόγων, εργαλεία συνεργείων, οικοδομικά κ. α.), στοιχεία από την άντληση του νερού (λόγω ανυπαρξίας δικτύου στην περιοχή τα παλιότερα χρόνια), στοιχεία από το 2ο παγκόσμιο πόλεμο στον οποίο μετείχαν κάτοικοι της περιοχής (κομμάτι όπλου, κασέλας φυσιγγίων του 1939, κράνη, μάσκα στρατιωτικού τζιπ κ. α.) , νομίσματα, ηλεκτρικές συσκευές, βιβλία, γραμματόσημα, ρούχα κ. α.

 

     Ήδη δρομολογήθηκε η δημιουργία του Μουσείου στο τεράστιο υπόγειο γκαράζ  που διαθέτει το σχολείο και που δε χρησιμοποιείται. Σε συνεννόηση με το Σύλλογο Γονέων συνεργαστήκαμε με φωτογράφο και αρχιτέκτονα που είναι γονείς υποψήφιων μαθητών του σχολείου μας και πρόθυμα και ανιδιοτελώς προσφέρθηκαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Η φωτογράφιση έγινε τόσο από τον επαγγελματία γονέα φωτογράφο, όσο και από μαθητή μας που ασχολείται επαγγελματικά με τη φωτογραφία. Οι φωτογραφίες βρίσκονται στα χέρια του αρχιτέκτονα που θα φροντίσει, σε συνεργασία με μια επιτροπή καθηγητών που ενδιαφέρονται για το Μουσείο, να ορίσει τη θέση των αντικειμένων και τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος (ειδικές κατασκευές αναπαράστασης του χώρου, αφίσες από παλιότερες εικόνες ζωής) όπου θα τοποθετηθούν τα αντικείμενα.

 

     Παράλληλα η ιδέα του Μουσείου προσέλκυε σταδιακά και άλλα άτομα που είχαν και άλλες  πρωτότυπες ιδέες. Έτσι προτάθηκε από φιλόλογο που ασχολείται με το θέατρο να δημιουργηθούν μικρά δρώμενα που θα ζωντανέψουν το Μουσείο, ώστε να μην αποτελεί μια νεκρή πραγματικότητα? Η ιδέα αυτή είναι εξαιρετική, καθώς πλέον δε θα μιλάμε για ένα κλασσικό Λαογραφικό Μουσείο όπου θα έχουν συσσωρευτεί απλώς κάποια αντικείμενα, αλλά για ένα ελκυστικό σύγχρονο Μουσείο με μεγάλες παιδαγωγικές ευκαιρίες και δυνατότητες. Ο χώρος μας επιτρέπει να κάνουμε πράξη αυτή την πρόταση, αλλά και να δημιουργήσουμε και μια αίθουσα-πολυχώρο για την προβολή ψηφιακού υλικού που θα συμπληρώνει την έκθεση των αντικειμένων.

    Ευρύτερος στόχος είναι  η σύνδεση με άλλα σχολεία μέσω διαδικτύου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό προκειμένου να καταστήσει το σχολείο μας ευρύτερα γνωστό σε αυτή την πρωτότυπη δουλειά. Η ημερίδα που διοργανώθηκε φέτος στον Πειραιά για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ?OUTOFEDENLEARN? (όπου μαθητές άλλων χωρών μετέχουν σε μια διεθνή πλατφόρμα με φωτογραφίες της περιοχής τους και παρατηρούν άλλες από  άλλα σχολεία προβάλλοντας τις απορίες τους γι? αυτές) είναι ένα τέτοιο παράδειγμα διάχυσης του προγράμματος στο εξωτερικό. Δίνει τη δυνατότητα την επόμενη σχολική χρονιά να μετέχουμε κι εμείς στο πρόγραμμα αυτό με φωτογραφίες αντικειμένων λαογραφικού ενδιαφέροντος, διεθνοποιώντας έτσι την προσπάθεια που κάνουμε.

 

    Παράλληλα η ιδέα ενός Λαογραφικού Μουσείου στην περιοχή μας στοχεύει να κινητοποιήσει (και έχει ήδη κινητοποιήσει) και άλλα σχολεία της περιοχής μας να επισκεφτούν το χώρο, κινητοποιώντας τους δικούς τους μαθητές να εμπλουτίσουν τη συλλογή μας και να έρθουν σε επαφή με τους δικούς μας. Έτσι περιμένουμε το σχολείο μας να γίνει πόλος έλξης και ανοιχτής γνωριμίας με άλλα σχολεία της περιοχής μας με απώτερο στόχο τη βαθύτερη και ουσιαστικότερη επαφή μεταξύ μας. Μάλιστα η σύνδεσή μας με το Ειδικό Γυμνάσιο-Λύκειο Ιλίου, το οποίο επισκεφτήκαμε φέτος, έχει ανοίξει και από κει ένα κανάλι επικοινωνίας, καθώς ο Διευθυντής έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για επίσκεψη και πιθανή  συμβολή στην επέκταση της συλλογής μας. Για τα παιδιά μας θα ήταν παράλληλα μια πολύτιμη εμπειρία να συνεργαστούν με τέτοιου είδους μαθητές.

 

    Κλείνω λέγοντας ότι και οι τοπικοί Σύλλογοι Αρβανιτών, Ποντίων, Πελοποννησίων, Κρητικών που διαθέτουν και αυτοί πλούσια συλλογή αντικειμένων, αλλά όχι χώρο έκθεσης, είναι πρόθυμοι να αγκαλιάσουν την προσπάθειά μας. Έτσι το Σχολείο μας φιλοδοξεί να γίνει το πρώτο Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου μας προσελκύοντας και ενοποιώντας άλλους λαογραφικούς φορείς της περιοχής.

 

     Ο φετινός στόχος μας ήταν καταρχήν η συλλογή, καθαρισμός, συντήρηση, ταξινόμηση, φωτογράφηση και τοποθέτηση των αντικειμένων στο χώρο. Επιπλέον το Πρόγραμμα φιλοδοξεί να φέρει τα παιδιά που συμμετέχουν σ? αυτό σε επαφή με άλλες συλλογές λαογραφικού ενδιαφέροντος, τόσο από συλλόγους, όσο και από ιδιώτες. Ακόμα να τα ωθήσει σε επαφή με κατοίκους της περιοχής προκειμένου να γίνει συλλογή μέσω φωτογράφησης ή βιντεοσκόπησης κάθε είδους υλικού  (κυρίως προφορικού ή γραπτού), ώστε να ενταχθεί, αν είναι δυνατό το υλικό αυτό στο χώρο του Μουσείου. Σημαντική θα είναι ακόμα και η φωτογράφηση των λίγων πλέον παλαιών κατοικιών της περιοχής, ώστε να γίνει γνωστή η αρχιτεκτονική της περιοχής και να εκτεθεί πιθανώς σε μια ξεχωριστή έκθεση φωτογραφίας.

 

    Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται και η δημιουργία Ψηφιακού Λαογραφικού Μουσείου στην Ιστοσελίδα του Σχολείου μας, όπου θα υπάρχουν φωτογραφίες, όχι μόνο των αντικειμένων που εκτίθενται στο Σχολείο, αλλά και άλλων που οι ιδιοκτήτες τους διστάζουν να τα εμπιστευτούν εκτός της κατοικίας τους?

 

    Οι δυνατότητες είναι μεγάλες και το μεράκι των ανθρώπων που θα ασχοληθούν (σε συνεργασία με τη Διεύθυνση του Σχολείου και το Σύλλογο Καθηγητών), θα κάνει το όραμα αυτό πραγματικότητα. Ήδη τα πρώτα βήματα έγιναν. Και μόνο η στοιχειώδης τοποθέτηση των αντικειμένων δείχνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.  Ευελπιστούμε η επόμενη σχολική χρονιά να είναι καθοριστική για τα εγκαίνια ενός πρωτότυπου σύγχρονου Σχολικού Λαογραφικού Μουσείου.

 

Το linkστο διαδίκτυο είναι https://www.youtube.com/watch?v=v9ehBFNymdI

 

                               Οι υπεύθυνοι καθηγητές

 

                                                                         Φράγκος Βασίλειος, Φιλόλογος

                                                                         Χρηστίδου Ελισάβετ, Μαθηματικός- Διευθύντρια.